Een van de grootste humanitaire succesverhalen in de recente geschiedenis is hoe we de menselijke levensverwachting wereldwijd hebben weten op te trekken.
Aan het begin van de 19e eeuw lag de gemiddelde levensverwachting nergens boven de veertig jaar. Tegenwoordig is dat in elk land op aarde. De gemiddelde wereldwijde levensverwachting ligt vandaag de dag zelfs hoger dan de levensverwachting in het gezondste en rijkste land van 1950.
Levensverwachting 1770 tot 2021
Bron: VN WPP (2022): Zijdeman et al. (2015): Riley (2005)
OurWorldInData.org/life-expectency – CC BY
Opmerking: Weergegeven is de “periode levensverwachting”. Dit is het gemiddelde aantal jaren dat een pasgeborene zou leven als de leeftijdsspecifieke sterftecijfers in het huidige jaar gedurende zijn hele leven gelijk zouden blijven.
Het verschil met vroeger is als dag en nacht, en dat is nog een understatement. Duizenden jaren lang was ons slechts een kort leven beschoren, generatie op generatie, tenzij de vooruitzichten nóg bedroevender werden door oorlogen, epidemieën of hongersnoden. Maar toen veranderde alles: vanaf de 19e eeuw liep de zuigelingensterfte enorm terug, maakten we kolossale sprongen in de rioolwater- en afvalverwerking, werd de toegang tot schoon water, antibiotica en vaccins fors verbeterd en konden steeds meer mensen bouwen op voedselzekerheid. Dankzij deze ontwikkelingen konden we uit de sterfteval klimmen en onze levensverwachting met elke generatie verder verlengen.
In zijn achteruit – waar gaat het mis?
Maar er lijkt opnieuw iets te veranderen. Eeuwenlang steeg de levensverwachting onvermoeibaar, maar de laatste tijd vlakt de stijgende lijn wat af, zeker in ontwikkelde landen, en in sommige gevallen slaat de lijn zelfs om. Een jaar of tien terug begon de toename van de levensverwachting in het Verenigd Koninkrijk te haperen, om vervolgens tijdens de pandemie zelfs te dalen. In coronatijd maakten de Verenigde Staten de scherpste daling van de levensverwachting van de eeuw door. Maar ook vóór de pandemie zakte de levensverwachting in de VS al, en Amerikanen leven inmiddels gemiddeld minder lang dan mensen in Thailand, Costa Rica of Turkije, hoewel deze landen qua bbp per capita verbleken bij de VS.
De gezondheid stagneert er dus, en dat heeft redenen te over: eetgewoonten, levensstijl, verslavingen en zelfs psychische stoornissen. Door slechte eetgewoonten en weinig beweging lijden er wereldwijd veel meer mensen aan diabetes dan vroeger. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is het aantal diabetespatiënten opgelopen van 108 miljoen in 1980 naar 422 miljoen in 2014. En dit aantal loopt naar verwachting op tot 640 miljoen in 2040. In de VS heeft 11% van de bevolking een vorm van diabetes. Naar schatting lijdt één op de tien volwassenen wereldwijd aan diabetes – ongelooflijk hoog, niet? Dit zijn torenhoge aantallen, met ingrijpende gevolgen voor de (volks)gezondheid: mensen met diabetes hebben twee keer zoveel kans om te overlijden aan hart- en vaatziekten. Naar schatting zijn er in 2019 twee miljoen mensen overleden aan de gevolgen van diabetes of gerelateerde nierziekten. De strijd tegen diabetes begint niet in het ziekenhuis. De volgende vooruitgang voor onze gezondheid ligt mogelijk meer bij onze manier van leven, wat we eten en hoe we bewegen.
Sterfgevallen door diabetes, per type, Wereld, 1990 tot 2019
Bron: Bloomberg en bedrijfsgegevens, 2023
OurWorldInData.org/life-expectency – CC BY
Gezond eten
Wij beleggen in Kerry Group, marktleider op het gebied van duurzame voeding, dat ingrediënten levert waarmee zijn klanten gezondere producten kunnen verkopen. Aan het einde van de rit faciliteert dit bedrijf dus gezondere eetgewoonten bij de consument. Kerry Group houdt zich op moleculair-scheikundig niveau bezig met eten en drinken en opereert daarbij op het scherpst van de snede: zo heeft het bedrijf een reeks suikerbeperkende technologieën ontwikkeld, waaronder natuurlijke zoetstoffen en suikervervangers. Daarmee draagt Kerry Group bij aan de strijd tegen een van de grootste risicofactoren voor diabetes type 2. Dankzij hun natuurlijke zoetstof Tastesense Advanced kan het suikergehalte in eten en drinken tot wel 50% omlaag en kunnen consumenten toch van hun lievelingssmaken blijven genieten – maar dan met minder gevaar voor eigen gezondheid. Kerry Group heeft producten ontwikkeld die het vetgehalte in ijs, het zoutgehalte in patat en het suikergehalte in Fanta terugdringen. Hiermee kunnen bepaalde bestanddelen chirurgisch uit voedingsmiddelen gestript worden: bestanddelen die flink bijdragen aan slechte eetgewoonten, diabetes, hart- en vaatziekten en een hele rits aan andere levensbedreigende aandoeningen die obstakels vormen voor het mondiale ontwikkelingspad naar langer, gezonder leven.
Antwoorden voor antibioticaresistentie
Hoger in de waardeketen vinden we Zoetis, nieuw in de fondsportefeuille, dat zich inzet om de gezondheid en veiligheid van onze voedselvoorziening bij de bron te verbeteren. Zoetis is een grensverleggend mondiaal bedrijf dat vaccins, geneesmiddelen en diagnostische middelen voor huisdieren en vee ontwikkelt en op de markt brengt. Maar het werk van dit bedrijf bevordert ook de volksgezondheid. Als we buitensporige hoeveelheden antibiotica blijven toedienen aan onze veestapels, kan het gebeuren dat de bacteriën in deze dieren resistent worden tegen antibiotica. En als zulke resistente bacteriën zich dan via dierlijke producten naar mensen weten te verspreiden, zijn ze erg moeilijk te behandelen – en daardoor erg gevaarlijk. Het Amerikaanse instituut voor volksgezondheid (CDC) beschouwt antibioticaresistentie als een urgent gevaar voor de wereldwijde volksgezondheid, die elk jaar over de hele wereld een aanzienlijk aantal dodelijke slachtoffers maakt.
Zoetis doet wat het kan om onnodige antibiotica uit de voedselketen te weren, bijvoorbeeld door uitgebreide vaccinatieprogramma’s onder veehouders, waardoor er ook veel minder antibioticabehandelingen nodig zijn. Daarnaast verkoopt Zoetis niet zomaar overal ter wereld zijn medisch noodzakelijke antibiotica om de groei van veedieren te stimuleren. Ze controleren zorgvuldig op antibioticaresistentie in pathogenen die de gezondheid van diersoorten in gevaar brengen. Zo helpen ze ervoor te zorgen dat antibiotica effectief blijven werken en beschermen ze ook ónze gezondheid.
Zoetis is zich er bovendien van bewust dat de gezondheid van mens en dier nauw verbonden zijn. Volgens cijfers van de WHO heeft ten minste 75% van de epidemische infectieziekten een dierlijke oorsprong. Zoetis controleert op zo’n tweehonderd ziekten die volgens de WHO van dier op mens overdraagbaar zijn, en heeft vaccins ontwikkeld of ondersteund voor epidemische ziekten met verregaande gevolgen over de hele wereld, zoals vogelgriep, Porcine Epidemic Diarrhea (PED), hondengriep, hondsdolheid en de ziekte van Lyme. Dus met zijn vaccinatieprogramma’s patrouilleert Zoetis effectief op de grens tussen dierlijke en menselijke ziekten.
De fiets op
Natuurlijk worden we niet alleen gezonder als we beter letten op wat we in ons lichaam stoppen, maar ook als we meer gaan bewegen. Shimano, wereldwijd marktleider op het gebied van fietsversnellingen en -remmen, bevindt zich op het raakvlak van verschillende duurzaamheidsthema’s. Daardoor speelt het bedrijf een belangrijke rol in het promoten van lichaamsbeweging. Het belang hiervan voor gezond leven is nauwelijks te overschatten. Dr. Peter Attia, expert in de wetenschap van levensverlenging: ‘Lichaamsbeweging is verreweg het effectiefste middel om ons leven mee te verlengen …De data laten er geen twijfel over bestaan: met lichaamsbeweging kunnen we niet alleen ons daadwerkelijke overlijden uitstellen, maar het is ook de allerbeste manier om onze cognitieve en fysieke aftakeling af te remmen.’
Fietsen kan een effectieve manier zijn om aan voldoende lichaamsbeweging te komen. Uit onderzoek blijkt namelijk dat u uw risico op hart- en vaatziekten tot wel 50% kunt verkleinen door regelmatig te gaan fietsen, en ook depressie- en angstklachten verminderen erdoor. Via zijn toonaangevende R&D-afdeling spant Shimano zich er onvermoeibaar voor in om de kwaliteit, veiligheid en levensduur van zijn producten te verbeteren. Op deze manier heeft het bedrijf een dominant marktaandeel en enorme naamsbekendheid veroverd in de fietswereld – vrijwel ongehoord bij consumptiegoederen.
De vermelding van specifieke aandelen mag niet geïnterpreteerd worden als een advies om hierin te gaan handelen. Columbia Threadneedle Investments geeft geen beleggingsadvies.
Een structurele megatrend vol voordelen
De volksgezondheid en levensverwachting hebben sprongen gemaakt waar onze voorouders sprakeloos van zouden worden, maar dat wil niet zeggen dat we op onze lauweren kunnen rusten. Er is een sleutelrol weggelegd voor het bedrijfsleven: er moeten namelijk voedings-, lifestyle- en farmaceutische producten ontwikkeld worden die niet zomaar pleisters op open wonden zijn, maar kunnen voorkomen dat er überhaupt problemen opduiken. Wij willen belegd zijn in deze innovatieve, impactvolle bedrijven, om te beginnen omdat we een aanhoudende vraag voorzien naar hun producten en diensten, maar ook omdat ze ons allemaal op weg kunnen helpen naar een langer én gezonder leven.
