Een 'zachte landing' komt keer op keer ter sprake en de loftrompet wordt volop gestoken over de vermeende veerkrachtige en goed gepositioneerde consument, maar de Amerikaanse consumptiesector begint haarscheurtjes te vertonen.
- Op basis van momentopnames van autoveilingen en uitgaven in de horeca en detailhandel in de VS hebben we een leeftijdscohort kunnen identificeren dat stilaan bepaalde uitgaven begint uit te stellen.
- Het is de vraag of de uitgaven van deze leeftijdsgroep zullen blijven teruglopen. En zou het in de huidige omstandigheden mogelijk zijn dat er ook andere leeftijdsgroepen volgen?
Te vroeg zijn is geen probleem op de kredietmarkten – maar verkeerde inschattingen zijn noodlottig. Rond het begin van dit jaar werd ervan uitgegaan dat de wereld zou afglijden in een recessie. Inmiddels weten we allemaal dat die helemaal is uitgebleven. Er gaat nauwelijks meer een dag voorbij zonder dat er watertandend wordt vooruitgelopen op een ‘zachte landing’, dat de o zo veerkrachtige en goed gepositioneerde consument wordt bewonderd en dat erop wordt gehamerd dat het ‘heus niet zo slecht is’, ondanks de schrikbarende sentimentscijfers.
Toch zijn er tekenen van zwakte te vinden. Kleding en duurzame consumptiegoederen zijn moeilijk aan de man te brengen, en niet alleen maar onder Amerikaanse consumenten, die relatief krap bij kas zitten. Voor het eerst sinds de coronapandemie uitbrak, weten huismerken met hun verpakte etenswaren steeds meer marktaandeel weg te snoepen van A-merken. Er wordt steeds meer krediet gebruikt1, en ook de criminaliteit loopt op. Kunnen we nu terecht stellen dat de consument binnenkort de stress gaat voelen, met een flinke rem op zijn niet-noodzakelijke uitgaven tot gevolg?
Ons eigen onderzoek impliceert dat consumenten uit de leeftijdsgroep van 25 tot 34 jaar onder het oppervlak flink in hun niet-noodzakelijke uitgaven snoeien, en dat die uitgaven weliswaar robuust ogen in alle leeftijdscohorten, maar fragieler zijn dan ze lijken.
Unieke dataset
Online autoveilingen zijn onlangs immens populair geworden in de VS, wat een unieke tweezijdige markt-dataset heeft opgeleverd. Deze markt is liquide, strekt zich uit over de hele VS en produceert ontzettend veel cijfergegevens – dit jaar zijn er ruim 10.000 veilingen afgerond – met dagelijks nieuwe resultaten. Met onze bedrijfseigen scraping-tool hebben we de veilinguitslagen over de afgelopen vijf jaar voor de BMW M3 gecatalogiseerd. Voor de niet-ingewijden: de M3 is het model uit de legendarische 3 Series van BMW dat is afgeleid van toonaangevende racemodellen – wellicht de inspiratie voor BMW’s klassieke motto ‘The Ultimate Driving Machine’ – en heeft een bijna mythische status onder liefhebbers. We hebben vier generaties van de BMW M3 met elkaar vergeleken: elke generatie is interessant voor een ander cohort van verzamelaars en liefhebbers. We hoopten hier enige trendmatige afwijkingen in de data te vinden, die wat voorspellende waarde hadden voor de komende stressperiode.
Uiteraard zouden we tekortschieten als we de resultaten van deze analyse niet zouden voorzien van een waarschuwing voor de beperkte aard van deze dataset. Online autoveilingen zijn nog een nieuw fenomeen, dus we kunnen niet verder dan vijf jaar de geschiedenis induiken. Daarom kan het resultaat uitsluitend opgevat worden als een radertje in het geheel, niet als de enige drijfveer voor een brede conclusie.
Dus: wat hebben we ontdekt?
We hebben geleerd dat afwijkingen in de dataset komen bovendrijven als we de spread tussen de waarde van verschillende generaties M3 plotten. Zodra de gegevens opgeschoond waren, zagen we dat de E36 (geproduceerd tussen 1992-1999) en de E46 (2000-2006) het meeste resultaten opleverden en dat de markten hiervoor het meest liquide waren en het sterkst samenhingen. We hebben er dan ook voor gekozen onze analyse te concentreren op de samenhang tussen deze twee generaties, met het doel om in kaart te brengen of de spread op een bepaald punt snel in- of uitliep tot voorbij het historische bereik. Zoals in Figuur 1 te zien is, verruimde de spread begin 2023 ineens sterk, zelfs sterker dan het hoogste niveau in vijf jaar, en die spreadstijging loopt nog door. Dat wijst erop dat de waarde van E46-M3’s in goede staat veel sneller zakt dan van M3’s uit de eerdere generatie.
Figuur 1: Prijsspread tussen de BMW E36 en de E46 (%)
Bron: Columbia Threadneedle Investments, eigen analyse, oktober 2023
Als we de reële detailhandelsuitgaven (gecorrigeerd voor de inflatie) uitsplitsen naar leeftijdscohort (Figuur 2), is het in één oogopslag duidelijk dat de verschillende leeftijdsgroepen meestal in dezelfde richting bewegen. Dat is ook logisch – de niet-noodzakelijke uitgaven ontwikkelen zich doorgaans voor alle leeftijdsgroepen in grofweg dezelfde richting. Met andere woorden: zelfs de rijken houden de hand op de knip als het even slecht gaat. Maar in maart 2023 is iets anders te zien: de detailhandelsuitgaven van de andere leeftijdscohorten veerden toen op, terwijl deze onder 25- tot 34-jarigen in reële termen bleef teruglopen. In de M3-indexspread was deze ontwikkeling al drie maanden eerder te zien.
Figuur 2: Reële detailhandelsuitgaven, procentuele verandering
Bron: Federal Reserve Bank of New York, juni 2023
Ook noemenswaardig in deze dataset is het feit dat de detailhandelsuitgaven voor het oudste en tevens rijkste cohort niet zijn veranderd sinds eind 2020. Consumenten van 25 tot 34 jaar schroefden dit soort uitgaven het meest op, en kunnen dus ook het hardst vallen.
Als volgende stap gingen we na of er vergelijkbare datasets bestonden die ons inzicht konden bieden in de sterkere segmenten van de consumptiemarkt – zoals dienstverlening en horeca – aangezien diensten momenteel beter gedijen dan goederen. Hier zien we dat 25- tot 34-jarigen overduidelijk minder uitgeven in restaurants (Figuur 3). De opvering die we in andere leeftijdscohorten zien, blijft in dit cohort uit.
Figuur 3: Reële uitgaven in restaurants, op leeftijd, procentuele verandering
Bron: Federal Reserve Bank of New York, juni 2023
In de M3-indexspread was deze ontwikkeling al twee maanden eerder te zien. Dit is dezelfde dynamiek als bij de detailhandelsuitgaven. Interessant genoeg verdwijnt deze trend volledig als we de data alleen naar inkomen uitsplitsen (Figuur 4).
Figuur 4: Reële uitgaven in restaurants, op inkomen, procentuele verandering
Bron: Federal Reserve Bank of New York, juni 2023
Conclusie
De bredere afwijking van de detailhandelsuitgaven van 25- tot 34-jarigen ten opzichte van andere cohorten werd voorafgegaan door een uitlopende spread in onze M3-Index. Onze hypothese is dat de E46 M3 dé auto was toen de mensen die nu 30 tot 35 jaar zijn, hun rijbewijs haalden. Dat is de auto die deze liefhebbers altijd al wilden kopen zodra ze genoeg besteedbaar inkomen hadden en het was ook de eerste aankoop die werd uitgesteld toen ze de hand op de knip moesten houden, ten gunste van nieuwe kleding of uit eten gaan.
We moeten onszelf twee vragen stellen: 1) Blijven de uitgaven van dit leeftijdscohort teruglopen? en 2) Zo ja, gaan andere leeftijdscohorten volgen?
Alle voorwaarden voor een razendsnelle, brede achteruitgang van de consumentenbestedingen liggen er. En een bescheiden groei van de werkloosheid is misschien alles wat er nodig is om dit kruitvat te doen exploderen.
