Welke ESG-thema’s staan in 2022 hoog op de agenda van Nederlandse pensioenfondsen of zouden daar moeten staan?
Karlijn: Klimaat heeft nu terecht prioriteit. Maar dit thema ver- dient verdieping én een brede blik. Het is niet goed om je blind te staren op CO2-uitstoot van je portefeuille: dat is een quick fix die geen recht doet aan de brede klimaatproblemen. Kijk óók naar de problemen rond biodiversiteit en ontbossing. Veel van deze zaken moeten als geheel worden aangepakt.
Manuel: Biodiversiteit is inderdaad een gigantisch probleem dat bij beleggers nog niet zo hoog op de agenda staat als zou moeten. In de maatschappij is er ook minder gevoel van urgentie voor en de kennis is minder wijdverspreid. In de afgelopen vijftig jaar zijn volgens de WWF Living Planet report meer dan 2/3 van alle beesten op aarde verdwenen! Voor sommige soorten of regio’s zijn de cijfers nog schokkender! Het wordt stil en leeg om ons heen – en de gevolgen zijn enorm. Als mens staan wij aan de top van de voedselketen, dus als daarbinnen hele soorten verdwijnen en aantallen verminderen, komt dat vroeg of laat bij ons terug. En als wij de keten doen instorten dan kunnen wij niet overleven. Mijn advies aan pensioenfondsen zou zijn: besteed zeker zoveel aandacht aan biodiversiteit als aan ‘klimaat’, zeker omdat opwarming de druk op de biodiversiteit nog eens vergroot. En beide onderwerpen hebben grote raakvlakken met sociale thema’s: ze raken de arme landen en de zwakkeren in de samenleving het hardst.
Er is veel aandacht voor de olie- en gassector. Eruit stappen of engagen?
Karlijn: Deze sector moet snel in beweging komen. Potentieel zijn sommige olie- en gasbedrijven game changers die de energietransitie een push kunnen geven. Verandering kan niet meer wachten. Via een dialoog kan dit gevoel van urgentie op bedrijven worden overgebracht. Als belegger kan je drie dingen doen: ten eerste de sector verlaten als een signaal naar de markt. Ten tweede stevige druk uitoefenen door middel van engagement en stemmen. En ten derde, samen met optie twee, de portefeuille aanpassen: bedrijven die niet kunnen of willen bewegen uit- sluiten en engagement voeren op de rest. Als pensioenfonds moet je je beleggingsbeginselen helder hebben: welke verantwoorde- lijkheden wil je nemen en welk beleid past daarbij? Dan kan je doordacht manoeuvreren.
Wat zou in 2022 de ‘next step’ in MVB moeten worden?
Manuel: Wij zien dat pensioenfondsen massaal aan de slag willen met net zero. En niet voor de bühne – want dat kan vrij makkelijk en snel door je portefeuille ‘schoon’ te vegen – maar écht. Dat betekent: ook omstreden beleggingen aanhouden en maximale druk uitoefenen via engagement. Heel bemoedigend! Daarnaast moeten beleggers nu scherp kijken naar de zogenoemde belegbaarheid van thema’s. Zo is biodiversiteit nog lastig belegbaar – er zijn onvoldoende bedrijven die iets produceren wat biodiversiteit ten goede komt. Daarom is het belangrijk om via engagement aan te dringen op verandering van gedrag: do less harm!
Welke (beleggings)instrumenten en -categorieën kunnen pensioenfondsen hiervoor gebruiken?
Karlijn: Met voting en engagement kan je heel concreet bij bedrijven aankaarten wat je van hen verwacht. Bijvoorbeeld wat er nodig is om te opereren in lijn met het akkoord van Parijs. Of op het gebied van ‘Sociaal’ welke maatregelen je van een onderneming verwacht om kinderarbeid in de keten uit te sluiten. Managerselectie is ook een belangrijke tool: ESG moet integraal onderdeel van de selectie en monitoring zijn, met heldere verwachtingen richting externe managers.
Manuel: In feite moet je een engagementprogramma bij externe managers opzetten. Zo kan je ook duidelijk krijgen in hoeverre mandaten en fondsen bijdragen aan je doelstellingen. Wat betreft andere instrumenten en categorieën – mijn advies zou zijn om deze te herzien met een thematische bril op. Je beleg- gingsmogelijkheden komen zo in een ander daglicht te staan en je ziet tal van nieuwe kansen om te beleggen voor een betere wereld.
